Motoren, helikopters en renners: 't is koers!
Deze BMW-motor met Sony-camera prijkt niet voor niks in het Centrum Ronde van Vlaanderen (CRVV) in Oudenaarde. Het was een van de motoren die door de dienst Mobiele straalverbindingen van de BRT begin 1980 uitgerust werden om live wielerwedstrijden integraal te verslaan.
Dat die Vlaamse en Belgische wielerklassiekers internationale uitstraling genieten en – via Eurovisie – ook door vele buitenlandse kijkers gevolgd worden, is niet alleen aan het deelnemersveld te danken. De manier waarop de koers al vele jaren rechtstreeks in beeld gebracht wordt, getuigt van groot vakmanschap bij de technici en de sportredactie. De VRT is daarom ook internationaal erkend als deskundige in dergelijke reportages, en werd bvb ook ingezet bij Olympische Spelen, de Amstel Goldrace en de Elfstedentocht van 1985.
De eerste life reportage van een wielerwedstrijd waarbij gebruik wordt gemaakt van mobiele camera’s via helikopterrelais vindt plaats in 1963. Het wereldkampioenschap wielrennen wordt later in het jaar verreden in Ronse, en ook de Ronde van Vlaanderen van 31 maart 1963 komt er voorbij de Kruisberg: een uitgelezen gelegenheid om de nieuwe werkwijze in te oefenen! Het schema van de verbindingen is duidelijk!
Dat 'zenders en straalverbindingen' toen een onderdeel waren van de openbare omroep heeft zeker bijgedragen tot het gekende resultaat. In de meeste andere landen hoorden die activiteiten bij ‘Post, Telegraaf en Telefoon’.
Vanaf 1989 wordt gewerkt met 2 helikopters. De eerste vliegt op beperkte hoogte en vangt de signalen van de verschillende volgmotoren op.
Die helikopter heeft zelf ook een cameraman aan boord – vroeger hing hij in een speciale stoel half erbuiten - en schiet aldus de algemene (en soms toeristische) beelden. Uit die verschillende beelden wordt dàt beeld gekozen dat op dat moment het best de situatie weergeeft. Dit signaal wordt dan doorgestuurd naar een hoger vliegende helikopter die op zijn beurt instaat voor de verbinding naar de reportagewagen en/of de regiewagen. Dit schema toont hoe de diverse verbindingen tot stand gebracht worden.
Naast beeld wordt er uiteraard ook klank doorgestuurd. Er zijn 2 klankkanalen, o.a. afkomstig van de verslaggever op de motor, er is een duplex (tweeweg)-verbinding voor communicatie met de regie, en er is ook een kanaal met de koersinformatie, bedoeld voor volgers en reporters.
Al deze kanalen hebben hun eigen frequenties en aangepaste antennes.
Het rack met de nodige versterkers, dat in de eerste helikopter geplaatst is, ziet er zó uit:
Hoe het er momenteel (2019) in de praktijk aan toe gaat zie je in dit filmpje : https://www.youtube.com/watch?v=dsmDVF4JXAU&fbclid=IwAR21wdGsZCSJoDqGeaRDv_JgWrH83RgC3WDFNuhi28Hk1IYZUDLwMyhfgEQ#action=share
Voor beelden vanuit de lucht maakt men ook gebruik van drones; die komen tegenwoordig in welhaast alle programma's aan bod, maar hier met livebeelden en dat is eerder ongewoon. De heli maakt ook nog beelden (met een gestabiliseerde camera, die de trilingen van de helicopter neutraliseert) en blijft nodig voor de verbinding tussen de motoren en de regiewagen.
Wanneer het supersnelle 5G internet zal uitgerold zijn over Vlaanderen/België kan waarschijnlijk gebruik gemaakt worden van deze technologie, en kunnen er eenvoudige verbindingen tot stand worden gebracht van motor naar regiekamer, zonder de tussenschakels van helikopters.
Met dank aan Roger Wallemans voor bijkomende informatie
________________________________________